داینامیک DNS یا dynamic DNS چیست؟ یا کلا دی ان اس چیست؟ تفاوت میان DDNS و DNS در چیست؟ اگر به‌تازگی وب‌سایتی راه‌اندازی کرده‌اید و قصد حضور در فضای اینترنت را دارید، به‌احتمال‌زیاد با کلماتی مانند دی ان اس و دی ان اس پویا مواجه شده‌اید.

شاید در اولین نگاه این کلمات ترسناک و پیچیده به نظر برسند،و نتوانید آن‌ها را به‌خوبی درک کنید؛ اما وقتی اطلاعات کافی درباره آن‌ها داشته باشید، متوجه می‌شوید که درک عملکرد DNS تا چه اندازه ساده است!

قرار است سر از دی ان اس داینامیک درآوریم. قول می‌دهم بعد از خواندن این مقاله به خوبی با مفهوم DNS آشنا شده و دیگر از اصطلاحات جدید نترسید!

DNS چیست؟
قبل از اینکه به سراغ معرفی دی ان اس پویا برویم، باید ابتدا بدانیم که DNS چیست و چه نقشی را در شبکه بر عهده دارد.

کاربران از طریق نام دامنه وب‌سایت‌ها به اطلاعات آنلاین دسترسی پیدا می‌کنند. مرورگرهای وب هم از طریق آدرس‌های پروتکل اینترنت (IP) با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند.

هر دستگاه متصل به اینترنت یک آدرس IP منحصربه‌فرد دارد که توسط آن با دستگاه‌های دیگر ارتباط برقرار می‌کند. در گذشته تنها با حفظ کردن این آدرس می‌توانستید با دستگاه‌های دیگر ارتباط داشته باشید، اما با وجود دی ان اس، امروزه این مشکل برطرف شده و تنها باید نام دامنه وب‌سایت‌ها را بدانید.

در حقیقت، DNS مخفف Domain Name System همان دفترچه تلفن اینترنت است که، نام دامنه را به آدرس IP ترجمه می‌کند تا مرورگرها بتوانند منابع موجود در اینترنت را بارگیری کنند.

آدرس‌های IP دو نوع دارند:

آدرس IP استاتیک: یک آدرس IP منحصربه‌فرد است که فقط به یک دستگاه اختصاص داده شده و در گذر زمان تغییر نمی‌کند.

آدرس IP پویا یا داینامیک: یک آدرس IP است که به شکل دوره‌ای تغییر می‌کند است. به این شکل که شما در هر بار اتصال به شبکه یک IP دارید که به محض آزاد شدن (یا قطع اتصالتان با شبکه)، به دستگاه‌های دیگر تخصیص پیدا می‌کند.

حتما بخوانید: فارسی نویسی استاندارد در لینوکس و ویندوز
از آی‌پی پویا زمانی استفاده می‌شود که تعداد آدرس‌های IP محدودند و کاربران زیادی وجود دارند که قصد استفاده از آن‌ها را دارند.

نحوه کار DNS

چرا به دی ان اس نیاز داریم؟
شاید برایتان این سوال پیش‌آمده باشد که چرا دی‌ان‌اس‌ها جایگزین آدرس آی‌پی‌های متوالی شدند. پاسخ این پرسش واضح است!

به خاطر سپردن نام دامنه چندین و چند وب‌سایت از حفظ کردن آدرس آی پی آن‌ها ساده‌تر است. همچنین، توجه به این نکته حائز اهمیت است که تعداد آی‌پی‌های موجود در جهان محدود هستند، ولی نام‌هایی که برای دامنه‌ها می‌توان تعریف کرد محدودیتی ندارند؛ بنابراین می‌توانید نام دلخواهتان را برای وب‌سایتتان انتخاب کنید. با توجه به اینکه در آی‌پی‌های داینامیک می‌توان چندین نام دامنه تعریف کرد و آن‌ها را به صورت پویا به یک آی پی تخصیص دارد، محدودیتی برای ایجاد وب‌سایت‌های مختلف سر راهتان نخواهد بود.

فعلاً همین‌قدر اطلاعات راجع‌به DNS داشته باشید کافی است؛ اما اگر ذهن کنجکاوی دارید، پیشنهادم این است که به مقالۀ DNS چیست هم سری بزنید.

اصطلاح دیگری که باید قبل از دی ان اس پویا یاد بگیرید، DHCP است.

DHCP سرور چیست؟
دومین موضوعی که باید درباره آن اطلاعات کسب کنید، DHCP سرور است. بیشتر دستگاه‌هایی که به اینترنت متصل هستند از «آدرس IP پویا» استفاده می‌کنند. این بدان معناست که این آدرس‌های IP به‌طور موقت به آن‌ها اختصاص پیدا می‌کند و حالتی اجاره‌ای دارد. پس از پایان مدت‌زمان اجاره، آدرس IP از دستگاه پس گرفته می‌شود و به دستگاه دیگری اختصاص پیدا می‌کند. این کار توسط DHCP Server انجام می‌شود.

در حقیقت، این سرور از پروتکل پیکربندی میزبان پویا (DHCP) برای پاسخگویی به درخواست‌های مشتریانش برای آدرس IP استفاده می‌کند.

رایانه‌ها و سرورهای موجود در یک شبکه DHCP، امکان تمدید قرارداد اجاره خودشان را دارند و می‌توانند آدرس IP های مختلف را برای مدت طولانی‌تری حفظ کنند. از طرف دیگر، سرور DHCP منتظر درخواست دستگاه‌ها برای تمدید قرارداد اجاره است. این موضوع معمولا در اواسط دوره اجاره اتفاق می‌افتد و به دنبال چنین درخواستی، تاریخ اجاره تمدید می‌شود.

درصورتی‌که درخواست تمدید اجاره ارائه نشده باشد، با انقضا قرارداد اجاره و به‌محض قطع شدن دستگاه از شبکه، سرور DHCP آدرس IP را به مجموعه خودش بازمی‌گرداند. وقتی‌که دستگاه مجددا نیاز به بازگشت به اینترنت را دارد، یک آدرس IP جدید به آن اختصاص داده شده است.

dhcp چیست

DNS پویا (DDNS) چیست و چه کار می‌کند؟

برای بررسی DNS پویا یا داینامیک DNS، به سراغ یک سناریو برویم. در این سناریو، شما از راه دور به لپ‌تاپتان در خانه متصل می‌شوید. درصورتی‌که از آدرس IP دستگاهتان مطلع هستید، آن را در برنامه gateway تایپ می‌کنید و منتظر می‌مانید تا اتصال برقرار شود. این موضوع برای آدرس IP های استاتیک قابل‌درک است.

DDNS یا داینامیک DNS، سرویسی است که با تغییر آدرس IP که دارید، رکوردهای IPv4 یا IPv6 شما را به‌طور خودکار و دوره‌ای به‌روز می‌کند. در کل، DNS مانند یک نقشه راه عمل می‌کند و نام یک دامنه را به سمت آدرس IP هدف هدایت می‌کند. با DDNS نیازی نیست که این کار به‌صورت دستی انجام شود؛ این تغییرات IP توسط ارائه‌دهنده سرویس اینترنت انجام می‌شود.

به عنوان مثال اگر آدرس IP را مانند یک شماره در یک مرکز تماس تصور کنیم، با وجود تغییر شماره ممکن است فرد تماس گیرنده نتواند با مقصد ارتباط برقرار کند. اما با وجود DDNS ، شماره‌های مخاطبان مدام در این سامانه آپدیت می‌شوند و مشکلی بابت ارتباط بین تماس گیرنده و مقصد وجود نخواهد داشت.

تفاوت DDNS و DNS در چیست؟
حالا که با مفهوم کلی DDNS و DNS آشنا شده‌اید، بهتر می‌توانید تفاوت این دو سرویس را درک کنید.

DNS ثابت است؛ به این معنی که برای یک دامنه خاص ثابت می‌ماند. درحالی‌که DNS داینامیک ماهیتی پویا دارد و هر بار تغییر می‌کند. موقع استفاده از DNS، یک دامنه یا یک آدرس IP ثابت را دارد یا اینکه آن را به دیگری واگذار کرده. در DDNS، آدرس‌های IP به‌صورت پویا به یک دامنه تخصیص داده می‌شوند. با توجه به اینکه تغییرات به‌صورت اتوماتیک انجام می‌شود، اختلالی بابت این تغییرات آی‌پی‌ها در شبکه رخ نمی‌دهد.
هر دو سیستم از پروتکل TCP / IP تشکیل شده‌اند و هر دو سرویس DNS و DDNS توسعه‌یافته هستند؛ زیرا کاربران نمی‌توانند آدرس عددی IP وب‌سایت‌های مختلف را به خاطر بسپارند.

مزایای DDNS یا داینامیک DNS چیست؟
استفاده از DDNS مزایای زیادی برای شما دارد. از جمله:

۱. قابلیت دسترسی
شما بدون نگرانی و به‌راحتی می‌توانید به وب‌سایت یا سرور خودتان دسترسی پیدا کنید. درست است که آدرس IP تغییر می‌کند، اما شما نیازی به حفظ کردن IP ها ندارید و این موضوع مشکلی در مسیر فعالیت‌تان ایجاد نمی‌کند.

حتما بخوانید: افزایش کارایی هاردهای SSD در لینوکس
۲. اقتصادی بودن
با وجود DDNS نیاز به تجهیزات پیشرفته و نیروی متخصص برای هدایت نام دامنه‌های متعدد ندارید؛ زیرا با وجود داینامیک DNS، در صورت داشتن آدرس‌های زیاد، تداخل آدرس IP نخواهید داشت و به‌طور هم‌زمان می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. علاوه بر این، با وجود DDNS، دیگر به مدیر شبکه نیاز ندارید که تنظیماتتان را بررسی و پیکربندی‌های لازم را برای تغییر آدرس‌های IP انجام دهند.

۳. کاربردی‌تر بودن
هر بار که آدرس IP شما تغییر می‌کند، نیازی نیست که سوابق DNS را به‌روز کنید و DDNS این کار را برای‌تان انجام می‌دهد. در حقیقت، DDNS کاربردی‌تر از DNS استاتیک است که باید به‌صورت دستی به روز شود.

۴. امنیت بالاتر
با توجه به اینکه در سرویس DDNS آدرس‌های IP به‌صورت پویا به دامنه‌های مختلف تخصیص داده می‌شوند، امنیت شبکه نیز افزایش پیدا می‌کند و هکرها به‌راحتی نمی‌توانند اطلاعات دستگاه‌های مختلف را به سرقت ببرند.

سرویس DDNS برای چه کسانی سودمند است؟
کسانی که می‌خواهند به دوربین‌های مداربسته، سرور، VPN، برنامه‌های مختلف یا سرور بازی از توسط کامپیوترشان از راه دور دسترسی داشته باشند، می‌توانند از این سرویس استفاده کنند. هزینه سرویس DDNS ارزان‌تر از تهیه یک IP عمومی ثابت است. همچنین، هر زمان IP دستی تغییر می‌کند، با وجود تنظیم DDNS نیازی نیست که تمام سوابقتان را به‌روزرسانی کنید.

و درنهایت …
سوالی که در انتها ممکن است برایتان پیش بیاید این است که، چه موقع باید DDNS را انتخاب کنیم و چه موقع به سراغ آدرس‌های IP استاتیک برویم؟ با توجه به مواردی که در این مقاله از ایران سرور برایتان آورده‌ایم، پاسخ این سوال روشن است.

چه شما ترجیح می‌دهید که میزبانی وب‌سایت‌تان را در خانه و در وب‌سرور خودتان داشته باشید و چه هدفتان این است که از هر مکانی بتوانید به کامپیوتر شخصی‌تان که در منزلتان قرار دارد متصل شوید و حتی اگر برای اجرای کارآمد برنامه‌هایتان به یک آدرس آی پی منحصربه‌فرد نیاز دارید، باید از داینامیک DNS استفاده کنید.

با این روش نیازی نیست که هزینه بالایی برای اجاره یک آی پی استاتیک یا پویا بپردازید و می‌توانید بدون نیاز به مدیر یا تکنسین شبکه، از راه دور به دستگاه‌ها یا سرور مد نظرتان متصل شوید و برنامه‌های مد نظرتان را اجرا کنید.