سیر تحولات فناوری اطلاعات و ارتباطات در یک قرن اخیر

در یک قرن اخیر بروز تحولات گسترده در زمینه فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی، تغییرات عمده ای را در عرصه های متفاوت حیات بشری به دنبال داشته است که در این مطلب به جزئیات آن می‌پردازیم.

با افزایش جمعیت و پراکندگی آنان در سطح کره خاکی نیاز به اطلاعات و تبادل آن بیشتر شد. انسان که برای ارسال پیام های خود، زمانی از دوندگان مقاوم، اسب های تندرو و کبوتران نامه بر استفاده می‌کرد و زمانی دیگر از مطبوعات و روزنامه‌ها، نتوانست نیاز اصلی اش را که تبادل سریع اطلاعات بود، بر طرف سازد چون او به وسیله ای نیاز داشت تا پیام های خود را سریع تر منتقل کند. اختراع برق و سپس پیدایش تلگراف درسال 1832 توسط ساموئل مورس انگلیسی موجب شد انسان بتواند برای نخستین بار اطلاعات را با سرعت بالا و از طریق رمزهای ساده به مسافت های طولانی انتقال دهد. در این مطلب سعی داریم تاریخ ایران در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات را بررسی کنیم و ببینیم ایرانی‌ها در قرن گذشته یعنی از سال 1300 تا 1400 چگونه ارتباطات خود را ارتقا دادند و از تلگراف به اینترنت جهانی رسیدند.

عباسعلی‌خان دنبلی اولین ایرانی بود که زبان مورس را یاد گرفت و اولین کسی بود که نسبت به ارسال پیام به وسیله تلگراف اقدام کرد. او بعداً رسماً به استخدام اداره پست و تلگراف درآمد. در روز ۲۷ اسفند سال ۱۲۳۶ هجری شمسی نخستین پیام توسط تلگراف در ایران از مدرسه دارالفنون به کاخ ییلاقی ناصرالدین شاه ارسال شد. برخی‌ها نظیر میرزا ملکم خان ادعا می‌کردند که عامل اصلی ورود تلگراف به ایران بوده‌است اما حقیقت آن است که میل شخص ناصرالدین شاه از یک طرف و تمایل امپراطوری بریتانیا از سوی دیگر اصلی‌ترین عواملی بودند که باعث شدند حدود ده سال بعد از اتصال خطوط تلگراف در اروپا و آمریکا، این ابزار ارتباطی به ایران بیاید. نخستین ارتباط تلگرافی در ایران سال ۱۲۷۱ قمری میان مدرسه دارالفنون و کاخ گلستان برقرار شد که مخابره ای آزمایشی بود. تلگراف از ۱۲۷۲ قمری و در پی انتشار اخبار و اطلاعات مربوط به آن در روزنامه وقایع اتفاقیّه، در ایران شناخته شد و اخبار گسترش تلگراف در جهان و کاربردهای متنوع و تسهیل‌کننده آن، به صورت مکرر گزارش شد جالب است که در تمامی این گزارش‌ها برای سیم و دستگاه تلگراف از تعابیری چون چرخ الماس، چرخ آتشی، سیم آهن، راه سیم آهن، چرخ صاعقه و سیم صاعقه استفاده شده‌است.

برای تمام ایران…
آزمایش سریع‌ترین اینترنت جهان با سرعت ۱۷۸ ترابیت در ثانیه
تلگراف در ایران توسعه پیدا کرد و تا اوائل دوران پادشاهی احمدشاه شمار مراکز تلگرافی در کشور به پانزده رسید. وزارت پست و تلگراف و تلفن ایجاد شد و در دوران وزارت اسدالله میرزا شهاب الدوله لایحه ای به مجلس شورای ملی تقدیم شد تا تعرفه های تلگرافی را که تا آن زمان سامان درست و یکسانی نداشت نظام مند کند. این لایحه با عنوان قانون تعرفه های تلگرافی در سی ام خرداد ۱۲۹۰ خورشیدی به تصویب مجلس رسید و از شش ماه بعد به اجرا درآمد. از جمله تغییراتی که این قانون ایجاد کرد این بود که تا پیش از آن، کسی که تلگراف می فرستاد باید هزینه جواب تلگراف را هم پرداخت می کرد اما از آن پس فقط هزینه ارسال تلگراف دریافت و هزینه جواب از جواب دهنده دریافت می شد. همچنین بنابر این قانون، تنها تلگرافهای سلطنتی از پرداخت هزینه معاف شد. از سال ۱۳۰۵ تلگراف بی‌سیم با صرف هزینه یک میلیون و دویست هزار تومان به ایران وارد شد. این هزینه از محل بودجه وزارت جنگ تأمین و از تهران به شش شهر (از جمله کرمانشاه و مشهد و شیراز و تبریز) ارتباط تلگراف بی‌سیم برقرار شد همچنین در اردیبهشت ۱۳۰۶ دولت از مجلس شورای ملی تقاضای ۱۴۰ هزار تومان بودجه کرد که تلگرام بی‌سیم بین‌المللی برقرار کند.

Old-Home-Phone

ورود تلفن ثابت به ایران

تلفن، دومین فنّاوری مخابرات پس از تلگراف بود که از نخستین سالهای اختراع، در ایران از آن استفاده شد. در سال ۱۲۶۵ شمسی مصادف با ۱۸۸۶ میلادی، برای اولین بار در ایران، یک رشته سیم تلفن بین تهران و شاهزاده عبدالعظیم به طول ۷/۸ کیلومتر توسط بوآتال بلژیکی که امتیاز راه آهن ری را داشت کشیده شد ولی در واقع مرحله دوم فن آوری مخابرات در تهران از سال ۱۲۶۸ شمسی یعنی ۱۳ سال پس از اختراع تلفن با برقراری ارتباط تلفنی بین دو ایستگاه ماشین دودی تهران و شهرری آغاز شد. پس از آن بین کامرانیه (شمیران) و عمارت وزارت جنگ درتهران و سپس بین مقرّ ییلاقی شاه قاجار (سلطنت آباد سابق) و عمارت سلطنتی تهران ارتباط تلفنی دایر شد. وزارت تلگراف درسال ۱۲۸۷ شمسی با وزارت پست ادغام و به نام وزارت پست و تلگراف نامگذاری شد و در سال ۱۳۰۲ شمسی قراردادی برای احداث خطوط تلفنی زیر زمینی با شرکت زیمنس و هالسکه منعقد شد و سه سال بعد در آبانماه ۱۳۰۵ شمسی تلفن خودکار جدید بر روی ۲۳۰۰ رشته کابل در مرکز اکباتان آماده بهره برداری شد. در سال ۱۳۰۸ شمسی امور تلفن نیز تحت نظر وزارت پست و تلگراف قرار گرفت و به نام وزارت پست و تلگراف و تلفن نامگذاری شد. مرکز تلفن اکباتان در سال ۱۳۱۶ شمسی به ۶۰۰۰ شماره تلفن رسید و دو سال بعد بهره برداری شد و در سال ۱۳۳۷ به ۱۳ هزار شماره توسعه پیدا کرد. خطوط تلفن جدید (کاریر) نیز پس از شهریور ۱۳۲۰ مورد بهره برداری قرار گرفت و ارتباط تلفنی بین تهران و سایر شهرها گسترش یافت و مراکز تلفنی تهران یکی پس از دیگری تأسیس شد . حالا با انواع تلفن‌ها در خانه‌ اعم از تلفن های با سیم و بدون سیم روبه رو هستیم که پیشرفت چشمگیر ایرانی ها در تولید آن را نشان می‌دهد.

رادیو

رادیو؛ صدایی نوستالژی برای همه ایرانیان

اولین فرستنده عمومی رادیو در ایران به ساعت نوزده ۴ اردیبهشت ۱۳۱۹ در تهران با نام «رادیو تهران» گشایش یافت. از فردای آن روز برنامه‌های عادی رادیو آغاز شد و چون برنامه‌ها تنها در تهران قابل دریافت بود رادیو تهران نامیده می‌شد. در بدو تأسیس، رادیو تهران که دارای دو فرستنده یکی برای موج متوسط و دیگری برای موج‌کوتاه بود، برای پخش برنامه‌های خود از یک استودیو در محل اداره بی‌سیم استفاده می‌کرد اما در سال ۱۳۲۷ یک فرستنده در اختیار رادیو قرار گرفت و یک استودیوی کوچک در میدان ارگ برای پخش اخبار ساخته شد. در سال ۱۳۳۶ نام «رادیو تهران» به «رادیو ایران» تبدیل و بعدها در جنب رادیو ایران فرستنده دومی بنام رادیو تهران نیز مشغول به کار شد که در آغاز امر تنها موسیقی از آن پخش می‌شد اما این روزها ده‌ها امواج رادیویی وجود دارد که انواع و اقسام محتواها را تولید می‌کنند تا باب سلیقه همه مردم باشند به گونه‌ای که هنوز که هنوز است رادیو یکی از پرطرفدارترین وسایل ارتباطی میان ایرانی‌هاست که یک نوستالژی برای آنان محسوب می شود.

ورود نخستین جعبه‌های جادویی به ایران

تلویزیون در ۱۳۳۶ در ایران معرفی شد، زمانی کهٰ تلویزیون ایرانٰ در تهران، به عنوان تلویزیونی متعلق به بخش خصوصی و اجراگر انحصاری بازرگانی ایجاد و یک امتیاز انحصاری پنج ساله به آن اعطا شد و برای بار دوم هم تکرار شد همچنین یک شعبه جنوبی از تلویزیون ایران که در آبادان قرار داشت، در ۱۳۳۸ ایجاد شد که برنامه‌های آن شامل مسابقات نمایشی و برنامه‌های آمریکایی بود که به پارسی دوبله شده بود. جالب است بدانید حبیب ثابت، یکی از بزرگ‌ترین صنعتگران ایران در آن زمان، ایجاد کننده اولین ایستگاه تلویزیونی بود اما داستان به همین جا ختم نشد چون ایران نیاز به یک صنعت تلویزیون داشت به همین دلیل در سال ١٣٤١ خورشیدی کارخانجات پارس الکتریک به منظور تولید و مونتاژ رادیو و تلویزیون در ایران بنیان‌گذاری شد. پارس الکتریک در آغاز دستگاه‌های تلویزیون و رادیوی گروندیک را مونتاژ می‌کرد و تلویزیون‌های پارس الکتریک ابتدا سیاه و سفید بود و سپس رنگی شد. نخستین گیرنده تلویزیون رنگی«تلویزیون پارس» بود که در آن زمان ١٠ هزار تومان قیمت داشت در هر صورت اینگونه بود که صنعت تلویزیون در ایران به راه افتاد و الان شاهد تلویزیون‌ها پیشرفته در کشور هستیم.

اولین کامپیوتر کی وارد ایران شد؟

تاریخچه ورود کامپیوتر به ایران را می توان به چهار دوره تقسیم کرد:

مرحله پیدایش کامپیوتر در ایران: اولین کامپیوتر در سال 1341 به ایران وارد شد؛ پس می توان ادعا کرد که پیدایش کامپیوتر در ایران حدودا 10 سال پس از ظهور این تکنولوژی در کشور های صنعتی اتفاق افتاده است.

توسعه کامپیوتر در ایران: توسعه کامپیوتر در ایران به صورت علمی و آکادمیک از سال 1350 در برخی از دانشگاه ها آغاز شد و تا سال 1360 ادامه پیدا کرد. این دوره با رقابت زیاد برای اجرای سیستم های بزرگ نرم افزاری، خرید سخت افزار، استخدام روزافزون نیروی انسانی و پیگیری برنامه های پیوسته با توجه به کیفیت فنی نیرو های انسانی کشور همراه بود.

بازنگری کامپیوتر در ایران: با پیدایش انقلاب اسلامی، تغییر و تحولاتی در زمینه کامپیوتر صورت گرفت. تا سال 1359 یک سری بازنگری و تغییرات کلی در زمینه واردات و آموزش این پدیده مهم و کارآمد انجام شد.

رشد و بلوغ علم سخت افزاری و نرم افزاری کامپیوتر در ایران: مرحله بعدی رشد و رونق کامپیوتر در ایران، پس از بازگشایی دانشگاه ها در سال 1362 و بعد از پایان 8 سال دفاع مقدس در سال 1367 آغاز شد. در این زمان هر دو شاخه نرم افزار و سخت افزار توسعه ی فراوانی یافتند که از مهم ترین خدمات این دوره می توان به پردازش زبان و خط فارسی اشاره کرد.

Nokia1011

وقتی ایرانی‌ها موبایل دار شدند

پس از ورود تجهیزات تلفن همراه در سال 72 و نصب و تست شبکه در برخی از نقاط شهر تهران ثبت نام برای واگذاری سیم کارت آغاز شد اما هیچ کس از این ابزار ارتباطی استقبال نکرد و کار به جایی رسید که شرکت پست آن زمان برای کارکنانی که اقدام به ثبت نام سیم کارت می کردند 5 هزار تومان پاداش در نظر گرفت و شرکت مخابرات نیز برای اینکه سیم کارت ها را بفروشد راه بازاریابی را انتخاب کرد. گروه‌های هدف پزشکان، بازاریان و مسئولان دولتی بودند. در مرحله بعد بین تمامی نمایندگان مجلس سیم کارت توزیع شده و وزیر وقت جز اولین افرادی بود که سیم کارت دار شد و با موبایل خود مکالمه کرد اما هیچ وقت مشخص نشد که اولین مکالمه توسط چه کسی انجام شد. پس از روشن شدن آنتن های تلفن همراه در سال 73 قیمت سیم کارت در بازار به 2 میلیون تومان رسید. سال 1374 دوباره ثبت نام کلید خورد و با آغاز ثبت نام صف هایی طولانی شکل گرفتند به طوریکه بعضی مواقع 24 ساعت طول می کشید تا فرد متقاضی بتواند به باجه ثبت نام برسد در نتیجه با افزایش تعداد مشترکان، اداره تحقیقات و مطالعات اجتماعی در روابط عمومی شرکت مخابرات ایران با درج آگهی هایی در روزنامه های آن زمان اقدام به برگزاری کلاس آموزش آشنایی با نحوه استفاده از تلفن همراه کرد. این موبایل‌های همراه به مرور آنقدر پیشرفت کردند تا استفاده از آن برای همه مردم امر ضروری تلقی شد و اگر زمانی در هر خانواده فقط یک نفر گوشی داشت اما اکنون در دست همه از کوچک و بزرگ گوشی، تبلت و… دیده می‌شود مخصوصا با شیوع کرونا در کشور که برای امر آموزش و رفع نیازها وجود آن ضروری ست. بررسی پیشرفت گوشی‌های همراه؛ از آن موبایل‌های سنگین و به اصطلاح چکش تا سری هوشمند آنان و لمسی شدنشان مثنوی هفتاد من است که خود نیاز به بررسی وسیع دارد.

internet

ورود اینترنت به ایران و انقلاب اطلاعات

سال ۱۳۶۸ مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات برای اولین بار به شبکه «بیت‌نت» متصل شد؛ هدف از اتصال، ارتباط علمی و پژوهشی با دانشگاه‌های دنیا بود. تا سال ۱۳۷۱ تعداد کمی از دانشگاه‌های ایران، از جمله دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه گیلان، توسط مرکز تحقیقات فیزیک نظری و از طریق پروتکل UUCP به اینترنت وصل شدند. در سال ۱۳۷۲ ایران برای اولین بار به اینترنت پیوست. نخستین رایانه‌ای که در ایران به اینترنت متصل شد در مرکز تحقیقات فیزیک نظری قرار داشت. یک سال بعد، شرکت «ندا رایانه» تأسیس شد و پس از راه‌اندازی اولین بولتن بورد (BBS)، در عرض یک سال اولین وب‌سایت ایرانی داخل ایران را راه‌اندازی کرد و در همین سال و به‌ دنبال اتصال به اینترنت از طریق ماهواره کانادایی کد ویژن (CADVision)، «ندا رایانه» فعالیت بازرگانی خود را به عنوان اولین شرکت خدمات سرویس اینترنتی (ISP) آغاز کرد.

در سال ۱۳۷۴ مجلس ایران تأسیس شرکت «امور ارتباطات دیتا» تحت نظر شرکت مخابرات ایران را تصویب و مسئولیت توسعه خدمات دیتا در سطح کشور را به صورت انحصاری در اختیار آن قرار داد و از آن زمان بود که کم کم نام اینترنت به گوش مردم کوچه و بازار رسید. افزایش تعداد شرکت‌های ISP در سال‌های بعد و ارائه اینترنت Dial-up با کارت‌های اینترنتی مشهور، راه را برای استفاده مردم باز کرد اما آنچه عرضه می‌شد آنقدر ابتدایی و ضعیف بود که نمی‌توانست مشتری زیادی جذب کند.

اتفاق مهم در زمینه اینترنت، زمانی رخ داد که ۱۱ شرکت بخش خصوصی توانستند پروانه ارائه خدمات انتقال داده را از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات دریافت کنند. این شرکت‌ها (آسیاتک، داتک، نداگستر صبا، شاتل، پارس آنلاین، پیشگامان توسعه ارتباطات کویر یزد، فن آوا، داده گستر عصر نوین، عصر انتقال داده‌ها، کارا امین و لایزر) از همان ابتدا با نام PAP یا ندا معروف شدند، مدتی بعد از دریافت پروانه کار خود را آغاز کردند. هرچند راهی که در پیش داشتند، آنچنان پر پیچ‌وخم بود که شاید در ابتدا کسی چنین تصوری از آن نداشت. مشکلات متعدد شرکت‌های PAP برای توسعه ADSL کم بود که ناگهان دولت وقت اعلام کرد کاربران خانگی حق استفاده از پهنای باند بیشتر از ۱۲۸Kb/s را ندارند، بدین ترتیب روند توسعه این فناوری بسیار کندتر از حد انتظار شد. کسانی که در دولت هشتم مجوز ADSL را به شرکت‌های PAP دادند، چه آن زمان و چه بعدتر اصرار داشتند که این پروانه را بدون در نظر گرفتن فناوری انتقال ارائه کرده‌اند و بدین ترتیب شرکت‌های دارای پروانه مجبور نیستند حتما از سیم‌های مسی برای انتقال داده استفاده کنند اما دولت بعد چنین موضوعی را نپذیرفت و اعلام کرد به صورت جداگانه پروانه انتقال داده‌های بی‌سیم را عرضه خواهد کرد بدین ترتیب بود که پس از کش و قوس‌های فراوان سرانجام در اسفند ۱۳۸۷ مجوز WIMAX به ۴ شرکت داده شد اما باز هم این مجوز یک تبصره مهم داشت: دارندگان پروانه تنها می‌توانند وایمکس ثابت عرضه کنند، بدین ترتیب، امکان دریافت اینترنت در حال حرکت، منتفی و موکول به آغاز به کار اپراتور سوم تلفن همراه شد. این‌چنین بود که گرچه اپراتورهای وایمکس حدود یک سال بعد از دریافت پروانه، ارائه خدمات را آغاز کردند اما نتوانستند تحول بزرگی در بازار ایجاد کنند و همچنان شرکت‌های PAP با وجود همه محدودیت‌ها و مشکلات، بازیگران اصلی اینترنت در ایران ماندند.

ما بین ارائه پروانه PAP و WIMAX یک اتفاق مهم در زمینه تلفن همراه رخ داد. در میانه دهه ۸۰ اپراتور دوم تلفن همراه آغاز به کار کرد و توانست نسل ۲.۵ تلفن همراه را با قیمتی نازل به بازار عرضه کند. ویژگی این نسل، امکان انتقال داده‌ها روی تلفن همراه بود. هرچند سرعت این انتقال کمتر از اینترنت Dial-up بود. ۲ سال بعد از آغاز به کار اپراتور دوم، اپراتور اول نیز توانست این خدمات را ارائه دهد. اما باز هم گستردگی این خدمات و پایداری و کیفیت آن به اندازه‌ای نبود که بتواند رقیب جدی برای اینترنت ثابت باشد.

در همین حال دولت‌های نهم و دهم به دنبال ارائه پروانه اپراتور سوم تلفن همراه بودند که این اتفاق با حاشیه‌های زیادی همراه شد و سرانجام گرچه در دولت دهم این پروانه صادر شد اما اپراتور سوم هیچ‌گاه نتوانست سهم بزرگی از کیک اینترنت کشور را به خود اختصاص دهد. در میانه تغییر و تحولات بخش همراه، شرکت مخابرات ایران نیز به بخش غیر دولتی واگذار شد و توانست مجوز ارائه خدمات ADSL را دریافت کند. این موضوع، مشکلات شرکت‌های PAP را دو چندان کرد. مخابرات که تا دیروز موظف بود زیرساخت خود را در اختیار شرکت‌های PAP قرار دهد، اکنون رقیب جدی آنها در این عرصه بود. با این حال، ورود مخابرات به حوزه اینترنت پرسرعت، توانست ضریب نفوذ آن را به شکل چشم‌گیری در کشور افزایش دهد و سرانجام اتفاقی که برخی گمان می‌کردند جریان فناوری اطلاعات در کشور را متحول می‌کند، ارائه پروانه اپراتور چهارم بود که در دولت دهم رخ داد اما این اپراتور تا امروز نتوانسته است هیچ اقدامی انجام دهد. آنچه به عنوان اپراتور چهارم شهرت یافت در حقیقت یک شرکت سهامی بود از بازیگران بزرگ عرصه ارتباطات کشور که قرار بود فیبرنوری را به منازل تمام مردم ایران برساند و بدین ترتیب سرعت و کیفیت ارتباطات را تا حد غیر قابل تصوری افزایش دهد اما این آرزو تاکنون محقق نشده است و کار اتصال مراکز مختلف به شبکه فیبرنوری به صورت محدود توسط دیگر شرکت‌ها انجام می‌شود.

دولت یازدهم از ابتدای آغاز به کار خود، به اینترنت روی خوش نشان داد. اولین قدم در این راه، لغو محدودیت پهنای باند ۱۲۸Kb/s برای کاربران خانگی بود که به دنبال آن، تقاضا برای ADSL و افزایش پهنای باند، افزایش یافت از سوی دیگر با پایان دوران انحصار اپراتور سوم تلفن همراه، اپراتورهای اول و دوم نیز توانستند خدمات نسل‌های ۳ و ۴ تلفن همراه را در کشور ارائه دهند و بدین ترتیب ضریب نفوذ اینترنت همراه به صورت ناگهانی بالا رفت و در همین حال، با پایان یافتن دوره پروانه شرکت‌های PAP، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات پروانه جدیدی با عنوان FCP ارائه کرد. دارندگان این پروانه اکنون می‌توانند علاوه بر ارائه اینترنت پرسرعت، کلیه خدمات ارتباطاتی را بر بستر اینترنت عرضه کنند. همچنین این شرکت‌های می‌توانند شبکه مستقل خود را ایجاد کرده و از سوی دیگر، شرکت مخابرات ایران موظف است اجازه دسترسی به شبکه خود را به این شرکت‌ها بدهد، بدین ترتیب می‌توان انتظار داشت تا چند سال آینده شاهد تغییرات مهمی در عرصه ارتباطات ثابت کشور باشیم.

یکی از اتفاقات مثبت در دولت روحانی و وزارت محمدجواد آذری جهرمی این است که پژوهش‌ها درباره نسل پنجم شبکه تلفن همراه یا ۵ جی (5G) از چند سال قبل آغاز شد و اکنون در چند نقطه از شهر تهران به صورت پایلوت در دسترس کاربران قرار دارد.

تغییرات رخ داده در روند استفاده از اینترنت در کشور را حتی پیش از تغییر پروانه شرکت‌های PAP به FCP نیز می‌توان مشاهده کرد. جایی که با آزادسازی پهنای باند و رفع انحصار از اینترنت همراه، جهش‌های ناگهانی در مصرف را شاهد بودیم. به عنوان نمونه در نیمه اردیبهشت ماه امسال ناگهان میزان مصرف پهنای باند در کشور رشدی ۴۰ درصدی را شاهد بود و مصرف پهنای باند داخلی در جهش از ۱۱۴.۶ به ۱۵۷.۸۴ گیگابیت رسید.

بر اساس اطلاعاتی که «درگاه پایش جامعه اطلاعاتی» منتشر کرده است، مقایسه وضعیت برخورداری ایرانی‌ها از ابزارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات نسبت به سال ۹۲ نشان می‌دهد تعداد کاربران موبایل نسبت به این سال با ۱۵ درصد رشد و دسترسی خانواده‌های ایرانی به رایانه با ۲۵ درصد رشد روبرو شده است و در همین حال، تعداد کاربران رایانه در کشور نسبت به سال ۹۲ با رشد ۲۰ درصدی و شمار کاربران اینترنت در کشور با رشد ۵۱ درصدی همراه است. برآوردها نشان می‌دهد میزان دسترسی خانوارها به اینترنت طی ۲ سال ۴۶ درصد رشد داشته است. در همین حال همزمان با افزایش میزان دسترسی خانواده‌ها و افراد به اینترنت پرسرعت، میزان خدمات برخط و حجم تجارت و بانکداری الکترونیکی نیز در این سال‌ها به طرز چشمگیری افزایش یافته و شرکت‌های بزرگ و سرویس‌دهنده را به سمت استفاده از پهنای باند اختصاصی سوق داده است. پهنای باند اختصاصی، راهکاری‌ست که شرکت‌ها و سازمان‌ها را قادر می‌سازد تا بتوانند به صورت آنلاین و پرسرعت، به اینترنت و شبکه‌های محلی وصل شوند. از ویژگی‌های پهنای باند اختصاصی (Dedicated)، عدم اشتراک بین کاربران دیگر و عرضه به صورت کاملاً اختصاصی و Full Protocol است.

ایران در مسیر توسعه و پیشرفت/کسب جایگاه 81 در جهان

آخرین بررسی شاخص توسعه فناوری اطلاعات کشورها که توسط اتحادیه جهانی مخابرات ارزیابی و از سوی دفتر پایش توسعه ICT سازمان فناوری اطلاعات ایران منتشر شده است، نشان می دهد که تا پایان سال ۲۰۱۷ ایران در میان ۱۶۷ کشور دنیا جایگاه ۸۱ را به خود اختصاص داده و امتیاز ۵.۵۸ را از ۱۰ دریافت کرده است. در این زمینه امتیاز کشورمان در زمینه مهارت فناوری اطلاعات و ارتباطات ۷.۳۲ بوده، در زمینه دسترسی به فناوری اطلاعات ۶.۷۴ و در زیرشاخص استفاده از ICT ، امتیاز ۳.۵۴ را دریافت کرده است. تمام این آمار و ارقام نشان می‌دهد کشورمان ایران در حوزه فناوری و اطلاعات رو به پیشرفت است و نه تنها در زمینه اینترنت بلکه در حوزه ساخت و پرتاب ماهواره به فضا نیز پیشرفت چشمگیری داشته و خواهد داشت.